Q&A. Wat gebeurt er als een wedstrijd wordt gestaakt?

1. Wanneer beslist de scheidsrechter om een wedstrijd stil te leggen

Een scheidsrechter gaat niet over één nacht ijs wanneer hij of zij beslist om een match te stoppen. Supporters krijgen meerdere waarschuwingen. Bij verbaal geweld (spreekkoren), discriminatie en wanordelijkheden treedt de scheidsrechter in meerdere fasen op. 

Bij een eerste incident roept de ref beide kapiteins bij zich en vraagt hij hun medewerking om de supporters tot kalmte aan te manen. Via de stadionomroeper wordt aan de fans gevraagd om wangedrag achterwege te laten. De terreinafgevaardigde informeert onmiddellijk de veiligheidsverantwoordelijke en de match delegate.

Als de houding van het publiek na deze formele waarschuwing niet verbetert, gaat de ref over naar fase twee van de procedure: hij onderbreekt de wedstrijd en vraagt de spelers om tijdelijk naar de kleedkamer te gaan. Bij ernstige feiten kan de scheidsrechter direct overgaan naar deze stap (en dus een fase overslaan). Ook vraagt hij de terreinafgevaardigde een tweede waarschuwing te doen via de stadionomroeper. De terreinafgevaardigde informeert onmiddellijk de veiligheidsverantwoordelijke. Zodra de storm is gaan liggen, roept de scheidsrechter de spelers opnieuw op het terrein en hervat hij het spel.

Verbetert de houding van het publiek verantwoordelijk voor de onderbreking niet? Of verslechtert de houding nadat de rust was weergekeerd? Dan moet de scheidsrechter overgaan naar de derde fase en de wedstrijd definitief staken. Hij neemt hierover ook contact op met de veiligheidsverantwoordelijke van de thuisclub en de politie. Ook als de supporters van de tegenpartij zich misdragen, volgt er een definitieve stillegging.

2. Verliest een club met forfaitcijfers als de match definitief wordt gestaakt door haar fans?

Neen! Sinds 2023-2024  worden wedstrijden die door de scheidsrechter definitief worden gestaakt, hervat achter gesloten deuren, vanaf de minuut waarin de stopzetting is gebeurd en met de score op het moment van de interventie. De kalendermanager overlegt met de Pro League, beide clubs en rechtenhouder een datum om de wedstrijd te hervatten. Een forfaitnederlaag is dus niet meer aan de orde!

Deze nieuwe regel werd ingevoerd omdat wij pro voetbal en pro competitie zijn. Supporters kunnen het heft nu niet meer in eigen handen nemen. Het sportieve principe primeert: de uitkomst van een wedstrijd wordt bepaald op het veld, en niet voor de groene tafel. 

3. Welke spelers mogen bij de hervatting opnieuw voetballen?

• Alle speelgerechtigde spelers die op het moment van stopzetting waren ingeschreven op de "Squad size limit” lijst, ook als ze niet op het oorspronkelijk wedstrijdblad stonden.

• Gewisselde en uitgesloten spelers voor de stopzetting mogen niet meer aantreden.

• Spelers die geschorst waren voor de gestaakte wedstrijd kunnen niet op het wedstrijdblad verschijnen.

• Spelers die op het moment van staking op het veld stonden, kunnen niet als wisselspelers op het wedstrijdblad staan voor het afwerken van de wedstrijd.

De wedstrijd wordt bovendien hervat op de plek waar ze werd stopgezet, zoals bij een inworp, strafschop, vrije trap, doeltrap, enzovoort. Werd de wedstrijd gestopt tijdens het normale spel? Dan start de match met een scheidsrechtersbal op de plaats van de onderbreking.

Lees hier meer over de regels 

4. Welke sancties volgen er bij een gestaakte wedstrijd?

Als een wedstrijd wordt gestaakt wegens wangedrag van supporters, wordt de club hiervoor aansprakelijk gesteld. De Pro League legt automatisch een geldboete op aan de club in kwestie. Indien de wedstrijd nog hervat kan worden, bedraagt de boete 25.000 euro. Wordt de wedstrijd niet meer hervat? Dan loopt de boete op tot 50.000 euro, of een veelvoud daarvan bij recidive binnen hetzelfde jaar.

Behalve de interne regels van de Pro League, moeten clubs ook disciplinaire procedures vrezen. Op basis van het verslag van de match delegate, kan de bondsprocureur beslissen om de thuiswedstrijden met gesloten deuren te doen spelen. Zelfs als er bewijs is dat de betrokken club al het mogelijke heeft gedaan om de rust te bewaren. Deze sanctie kan ook worden opgelegd aan de club waarvan de uitsupporters zich misdragen.

De sanctie om “met gesloten deuren te spelen” kan volledig of deels worden opgelegd en dus beperkt worden tot bepaalde tribunes en/of blokken. De sanctie om zonder supporters te spelen, gaat van kracht op de eerste officiële wedstrijd. Hiermee wordt de eerste officiële wedstrijd - met uitzondering van bekerwedstrijden - bedoeld waarbij normaal gezien publiek aanwezig zou zijn.

In het geval van wangedrag en/of incidenten volgt er volgens de indicatieve tabel een boete tot 5.000 euro en bij een definitieve stopzetting van de wedstrijd eventueel wedstrijden achter gesloten deuren - al dan niet voorwaardelijk - of alternatieve straffen, zoals een verplichte sensibiliseringscampagne.

5. Wie beslist of amokmakers een stadionverbod krijgen?

Behalve gevolgen voor clubs, kan wangedrag ook leiden tot individuele straffen. Herrieschoppers kunnen een stadionverbod opgelegd krijgen van drie maanden tot zelfs levenslang. Dat geldt voor zowel het professioneel als het amateurvoetbal. Wie beslist hierover? Er zijn drie organen die een stadionverbod kunnen uitreiken. 

• Een administratief stadionverbod = de politie
  De dienst Voetbalveiligheid van de FOD Binnenlandse Zaken kan op basis van een proces-verbaal een stadionverbod opleggen. Een inbreuk in de context van een voetbalwedstrijd kan leiden tot een proces-verbaal opgemaakt door de politie. Het pv wordt doorgestuurd naar de dienst Voetbalveiligheid die de persoon in kwestie de toegang kan ontzeggen tot voetbalwedstrijden. Het stadionverbod kan gepaard gaan met een perimeterverbod voor dezelfde duur en een geldboete van 50 tot 5.000 euro.

• Een juridisch stadionverbod = de rechter
  Wegen de inbreuken zwaar door? Dan kan het dossier doorverwezen worden naar de rechtbank. Hier zal een bevoegde rechter zich uitspreken over wat de sancties zijn voor de dader. De amokmaker riskeert een langdurig stadionverbod, maar bijkomend ook een geldboete en zelfs een celstraf.

• Een burgerrechtelijk stadionverbod = de club
  Ook het voetbal kan zelf stadionverboden uitspreken. In deze categorie wordt een verbod opgelegd door een centraal orgaan, de Nationale Kamer voor Burgerrechtelijke Uitsluitingen. Dit is een relatief nieuw orgaan, in 2022 opgezet door de KBVB en de Pro League, om korter op de bal te spelen bij wangedrag. Gebeuren er inbreuken in het stadion tijdens een voetbalwedstrijd? Dan wordt na identificatie een dossier opgesteld dat aan de Nationale Kamer wordt bezorgd. Die gaat binnen de 25 werkdagen, beroepsprocedure inclusief, een uitspraak doen. Dit orgaan kan stadionverboden van 3 maanden tot zelfs levenslang uitspreken. Dat gebeurt volgens een indicatieve tabel. Op die manier worden inbreuken in elk stadion op dezelfde wijze bestraft. De verboden kunnen opgelegd worden in zowel het prof- als amateurvoetbal.

Is het niet de eerste keer dat de persoon een stadionverbod krijgt? Dan krijgt hij bij alle drie de instanties een stadionverbod voor 25 jaar. 

Voetbal is emotie die ons met elkaar verbindt. Het wangedrag verpest die emotie voor alle voetballiefhebbers. Daarom willen wij zo hard mogelijk optreden tegen relschoppers die de goede naam van het Belgisch voetbal besmetten. Vermijd een stadionverbod en steun je ploeg, maak ze niet ten schande.