Sinds dit seizoen werkt de Pro League intensief samen met Kazerne Dossin uit Mechelen om racistische en discriminerende spreekkoren voorgoed uit onze voetbalstadions te bannen. De individuele leertrajecten die onze partner sinds december aanbiedt aan supporters en clubbesturen vormen een aanvulling op het handboek dat de Pro League in 2019 uitbracht.
Wat doet Kazerne Dossin?
Kazerne Dossin is zowel een museum als een onderzoekscentrum. Vanuit het historisch verhaal van Jodenvervolging en de Holocaust in België reflecteert de organisatie over hedendaagse fenomenen van racisme, uitsluiting en discriminatie omwille van afkomst, geloof, overtuiging, huidskleur, geslacht of geaardheid. Het verleden biedt volgens Kazerne Dossin leermomenten voor vandaag.
Interessant voor de specifieke bezorgdheden in het voetbal is dat Kazerne Dossin voor haar analyses de oorsprong van maatschappelijke problemen zoekt in groepsdynamiek en een toxisch wij/zij-denken. Om dat te counteren, geeft de Mechelse organisatie workshops en vormingstrajecten aan verschillende doelgroepen zoals onderwijs, politie, veiligheidspersoneel en nu dus ook aan voetbalfans.
Waaruit bestaat de samenwerking met de Pro League?
In het verleden deelde Kazerne Dossin al haar expertise met de Pro League tijdens het opstellen van de handleiding “Discriminerende en kwetsende spreekkoren en uitlatingen”. Daarnaast zette Kazerne Dossin in samenwerking met het parket van Antwerpen leertrajecten op die overtreders van de discriminatiewet konden volgen in ruil voor seponering van hun dossier.
Die werkwijze vormt ook de basis voor de scholing die aan voetbalfans, stewards en clubbesturen wordt aangeboden. Concreet bestaat de samenwerking uit een reactieve en een preventieve pijler. Wie zich in een voetbalstadion misdraagt en door zijn of haar club een stadionverbod opgelegd krijgt, wordt voor een specifieke vorming doorverwezen naar Kazerne Dossin. Pas als dat individuele traject doorlopen is, kan de supporter opnieuw plaatsnemen in de tribunes.
Het preventieve luik dat Kazerne Dossin aanbiedt, focust op sensibilisering van stewards, clubbestuurders, veiligheidspersoneel en ook supportersverenigingen. In voetbalcompetities bestaat een afgetekend wij-zijverhaal, zowel bij clubmedewerkers als bij supporters. Dat hoeft niet problematisch te zijn, maar kan soms leiden tot een toxisch discours (zoals racisme). Kazerne Dossin geeft medewerkers en SLO’s inzichten in polarisatie, groepsdruk en wij/zij-dynamiek en de mogelijke negatieve gevolgen daarvan. Daarmee kunnen zij binnen de organisatie proactief aan de slag gaan om een positief klimaat te creëren.
Kazerne Dossin beschikte zelf al over educatieve trajecten, maar dompelde zich voor de noden van het voetbal onder in de specifieke leefwereld van de supporter. De vormingen zijn gebaseerd op principes vanuit de literatuur en werden na diverse bezoeken aan profwedstrijden aangepast met kenmerkende casussen.
Op welke manier worden supporters door Kazerne Dossin begeleid?
Supporters die door hun club een stadionverbod opgelegd kregen, kunnen vervroegd terugkeren in de tribunes na een individueel vormingstraject bij Kazerne Dossin. Zo’n traject bestaat uit een kennismakingsgesprek op de club, waarin onder meer de inbreuken en de wederzijdse verwachtingen besproken worden.
Daarna volgt een rondleiding in het museum, om de supporters historische inzichten mee te geven. Kazerne Dossin past die opgedane kennis toe op voorbeelden uit het voetbal om dichter bij de leefwereld van de fan te komen. De gidsen van Kazerne Dossin krijgen een specifieke opleiding ‘voetbalsupporters’ om zich beter te kunnen inleven.
Op de rondleiding volgt introspectie. De gids van Kazerne Dossin gaat samen met de supporter op zoek naar de redenen waarom hij of zij zich discriminerend uitliet. Daarbij wordt gepeild naar zijn politieke/religieuze standpunten of persoonlijke negatieve ervaringen. Door middel van interactie en confrontatie moet de fan, vanuit zijn of haar identiteit als voetbalsupporter bij een bepaalde club, tot persoonlijke reflectie aangezet worden.
Waarom is deze samenwerking noodzakelijk?
Voetbal hoort altijd en overal een feest te zijn. De Pro League streeft ernaar om haar voetbalwedstrijden in een familiale en positieve sfeer te laten doorgaan. Die ambitie omhelst ook het garanderen van de veiligheid en het veiligheidsgevoel voor alle fans in onze voetbalstadions. Iedereen is welkom in het voetbal en moet zijn of haar passie kunnen beleven. Het uitsluiten of kwetsen van individuen op basis van afkomst, geloof, overtuiging, huidskleur, geslacht of geaardheid past niet in die visie.
Het opleggen van een stadionverbod, via de club of via de overheid, is vaak een noodzakelijke maatregel voor fans die zich schuldig maken aan racisme of discriminatie in het stadion. De Pro League is er echter van overtuigd dat het uitsluiten van daders van racistische of discriminatoire handelingen niet voldoende is. Het is onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om gericht op te treden en diversiteit in de sport te stimuleren. Door middel van de educatieve trajecten van Kazerne Dossin willen we enerzijds daders deze cultuur van inclusiviteit bijbrengen en anderzijds clubs en medewerkers leren een actieve rol op te nemen in de strijd tegen racisme en discriminatie.
Wanneer starten de eerste trajecten?
Sinds december 2021 zijn de trajecten met Kazerne Dossin operationeel. Intussen vinden ook preventieve sessies plaats met clubmedewerkers en veiligheidsverantwoordelijken en startten ook supportersverenigingen al preventief een leertraject op.
De samenwerking tussen de Pro League en Kazerne Dossin, die mede mogelijk gemaakt wordt door Vlaams Minister van Gelijke Kansen Bart Somers, wordt intussen ook uitgebreid. Zo legt de Nationale Kamer van Racisme en Discriminatie van de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB) de leertrajecten intussen op als alternatieve sanctie voor profclubs.
Dankzij financiële steun van Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden via de Koning Boudewijnstichting worden ook Franstalige trajecten opgezet.
